Hoogsensitieve kinderen hebben vaak een intens innerlijk leven. Ze reageren sterker op prikkels, zijn diepzinnig en hebben een groot rechtvaardigheidsgevoel. Het concept van de 5 overexcitabilities van Dabrowski biedt inzicht in de intense innerlijke wereld van deze kinderen. Kazimierz Dabrowski, een Poolse psychiater en psycholoog, ontwikkelde dit concept om de verschillende manieren te beschrijven waarop hoogbegaafde en hoogsensitieve personen intens reageren op de wereld om hen heen. Hoogsensitiviteit is geen stoornis, maar een persoonskenmerk. En vaak zie je dat als je kind hoogsensitief is, jij er ook heel wat kenmerken van hebt. In dit blog bespreken we de vijf overexcitabilities en hoe ze van toepassing zijn op kinderen.
1. Energie: de psychomotore overexcitability Kinderen met psychomotorische overexcitability hebben een onvermoeibare energie. Ze kunnen moeite hebben met stilzitten en hebben vaak een sterke behoefte aan fysieke activiteit. Deze kinderen hebben de neiging om snel te bewegen, te praten en hebben moeite met wachten. Ouders en leraren kunnen helpen door hen mogelijkheden te bieden voor lichamelijke activiteit en creatieve expressie, zoals sporten of dansen. Maar ook hun hoofd staat nooit stil, ze blijven maar denken.
2. Sensitief: de Sensuele Overexcitability Sensuele overexcitability houdt verband met een sterke reactie op zintuiglijke prikkels. We zeggen weleens dat deze kinderen heel gevoelig zijn voor prikkels van buitenaf. Kinderen kunnen overgevoelig zijn voor geluiden, geuren, texturen en smaken. Ze kunnen sterk reageren op bijvoorbeeld etiketten in kleding of geuren. Het is belangrijk om hun zintuiglijke ervaringen te respecteren en hen te helpen manieren te vinden om ermee om te gaan, zoals het bieden van rustige ruimtes en het vermijden van teveel blootstellen aan deze prikkels.
3. Creativiteit: Verbeeldingsmatige Overexcitability Kinderen met verbeeldingsmatige overexcitability hebben een rijke innerlijke wereld. Ze zijn vaak creatief en fantasierijk, met levendige dromen en dagdromen. Deze kinderen kunnen zich in hun verbeelding verliezen en genieten van creatieve activiteiten zoals tekenen, schrijven of toneelspelen. Het aanmoedigen van hun creatieve expressie is essentieel voor hun emotionele welzijn.Verder kunnen ze ook intens genieten van het luisteren naar mooie muziek, of het kijken naar kunst.
4. Betrouwbaar: Intellectuele Overexcitability Hoogsensitieve kinderen zijn erg betrouwbaar. Ze kunnen niet tegen onrecht en hebben de behoefte om op te komen voor iedereen die onrecht aangedaan wordt. Beloofd is immers beloofd! Daar kom je als opvoeder niet onderuit. HSP kinderen zijn doelmatig. Ze willen graag weten waarom ze iets moeten leren en als ze daar achter staan dan gaan ze ervoor. Zonder een zinvol doel voor ogen, kunnen ze moeilijk de motivatie vinden. En dat laten ze dan weten ook! Want een HSP'er is open en eerlijk, je weet precies wat je aan ze hebt.Gedreven door ambitie willen ze het beste halen uit de dingen die er voor hen toe doen. Daar denken ze dan wel eerst goed over na. Want een fout maken kan wel eens fataal zijn. Het is dus belangrijk om ze op hun cognitieve niveau en interesses aan te spreken om ze te motiveren en succeservaringen op te laten doen. Hun perfectionisme zit hen regelmatig in de weg. Deze kinderen hebben een diepgaande nieuwsgierigheid en stellen vaak vragen die verder gaan dan hun leeftijdsgenoten. Hun zorgen zijn echt voor hen.
5. Meelevend: Emotionele Overexcitability Emotionele overexcitability gaat gepaard met diepe en intense emoties. Deze kinderen kunnen gevoelig zijn voor andermans gevoelens en hebben een sterk gevoel van empathie. Ze ervaren emoties vaak in extremen en kunnen moeite hebben met het reguleren van hun gevoelens. Het is belangrijk om een ondersteunende en begripvolle omgeving te bieden waarin ze hun emoties kunnen uiten en leren omgaan met stress.
Hoogsensitieve kinderen hebben een unieke manier van de wereld ervaren. Door de overexcitabilities van Dabrowski te begrijpen en te erkennen, kunnen ouders en opvoeders deze kinderen beter ondersteunen in hun ontwikkeling. Het is belangrijk om hun behoeften te respecteren en hen aan te moedigen om hun talenten en interesses te ontwikkelen. Met de juiste begeleiding kunnen deze kinderen uitgroeien tot creatieve, empathische en intelligente volwassenen die een waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving. Hier kan RAAK Talentbegeleiding u en uw kind ondersteunen, zodat uw kind zich optimaal kan ontwikkelen.